PET کلمه ای است که از حروف اول کلمات PolyEthylene Terephethalate ترکیب شده است و جزء پلیمر های با زنجیره طولانی وابسته به خانواده پلی استرها می باشد . مواد تولید PET عبارتند از: ترفتالیک اسید خالص و اتیلن گلایکول ،که هر دوی آنها از مواد خام نفتی مشتق می شوند. فرایندهای پلی استری با مواد واسطه دیگری نیز وجود دارند که از واکنش های پلیمری شدن یک اسید و یک باز تهیه می شوند.PET در حالت خاص یک ماده آمورف شیشه ای شکل است و چنانچه تحت تاثیر مستقیم مواد افزودنی و اصلاح کننده قرار گیرد ساختار بلوری پیدا می کند .مطالعات و اختراعات انجام شده توسط شرکت دوپونت آمریکا بر روی الیاف و کاربردهای گوناگون پلی استر ،سهم PET را به بیش از 50درصد از الیاف مصنوعی در سطح جهان رسانده است .PET به تنهایی و یا به صورت مخلوط با پشم یا پنبه جهت بهبود خواص مقاومت در برابر چین و چروک ،پوشش ،شستشوی پارچه و البسه استفاده می شود .تا قبل از سال 1950،PET به عنوان یک فیلم نیز معرفی و توسعه داده شده بود و برای استفاده در صنایع فیلم سازی از قبیل فیلم های ویدئو،اشعه x ،فیلم عکاسی و بسته بندی های انعطاف پذیر استفاده می شد و سپس جهت استفاده در صنایع بسته بندی های انعطاف پذیر استفاده می شد و سسپس جهت استفاده در صنایع بسته بندی به وسیله روشهای شکل دهی تزریقی و اکستروژن با الیاف شیشه تقویت و اصلاح شده و در اوایل سال1970 PET توسط تکنولوژی شکل دهی دمشی،کشیده شد و اولین ساختار مولکولی سه بعدی آرایش یافته به طور سریع جهت تولید بطری ها ی با وزن بسیار کم ،انعطاف پذیر با استحکام بالا بهره برداری شد.
پلی استرها به وسیله واکنش اسید و باز در حضور کاتالیست تولید می شوند . مرحله کلیدی فرآیند پلیمری شدن ثانویه که در فاز جامد رخ می دهد ادامه پیدا خواهد کرد . مواد اولیه جهت تولید PET اسید ترفتالیک خالص و اتیلن گلایکول می باشد که از نفت خام استخراج می شوند . وقتی که مواد اولیه با همدیگر مخلوط می شوند و تحت تاثیر حرارت و فشار ثابت قرار می گیرنداولین محلول به نام مونومر(بیس هیدروکیسی اتین ترفتالات )با پلیمرهای جرم مولکولی پایین بنام الیگومر مخلوط شده سپس واکنش پیش می رود وآب خارج می شود و پلیمر PET شکل می گیرد . در این مرحله PET یک مذاب ویکسوز بوده که توسط اکسترودر، اکسترود شده و پس از خنک شدن با آب و بدون املاح به شکل یک ماده آمورف شیشه ای و شفاف به دست می آید . بعضی از مواد پلی استری PET با استفاده از تکنولوژی بر پایه دی متیل ترفتالیک (DMT) نیز تولید می شوند . برای تولیدPET با جرم مولکولی بالا نیاز به مرحله دوم پلیمری شدن دارد که در قسمت ssp یا پلیمری شدن در حالت جامد و دمای پایین انجام می گیرد . در این عملیات به طور عمده تمام مواد نا خالص و فرار از قبیل استالدئید ،گلایکول و آب ،آزاد و خارج می شوند . جرم مولکولی بالا برای بهبود خواص مکانیکی ، افزایش استحکام،مقاومت در برابر خزش هم زمان با انعطاف پذیری کافی به منظور مقاومت در برابر خزش هم زمان ، با انعطاف پذیری کافی به منظور مقاومت در برابر شکست و ترک ناشی از فشار بسیار لازم و ضروری است . وقتی که پلیمر شکل می گیرد خالص سازی آن بسیار سخت و دشوار خواهد شد بدین جهت خالص سازی مواد در هنگام تولید از پارامترهای بسیار مهم و کلیدی برای رسیدن به کیفیت مطلوب پلیمر جهت بسته بندی مواد غذایی می باشد. فرایند تقطیر در خلاء به آسانی اتیلن گلایکول را خالص سازی میکند ضمن اینکه ترفتالیک اسید توسط بلوری شدن متوالی از حلال ها خالص سازی می گردد .چنین موادی با خلوص و جرم مولکولی بالا برای کاربردهای بسته بندی مواد غذایی مورد نیاز می باشد . کاتالیست ها با غلضت های کم جهت تسریع واکنش وتضمین اقتصادی طرح ها استفاده می شود .
کاتالیست های رایج ، تری اکسید آنتیموان می باشند البته نمک های تیتانیومی،ژرمانیم،کبالت منگنز، منیزیم و روی نیز استفاده می شوند و به شکل کپسول های با اندازه های بسیار کوچک و ریز در ماتریس پلیمر و یا خود زنجیر پلیمر باقی می مانند. ماهیت فیزیکی PET PETخواص فیزیکی و مورفولوژی بسیار خوبی از خود نشان می دهد . PET یک پلیمر نیمه بلوری می باشد و وقتی تا دمای بالاتر از 72 درجه سانتی گراد گرم می شود از حالت شیشه سخت به حالت لاستیکی کش دار تبدیل می شود به طوری که زنجیره های مولکولی را می توان به طور یک بعدی یا دو بعدی آرایش داده و به شکل لیف ،فیلم و بطری تبدیل کرده و در صورتی که پلیمر در حالت کشیده ، سریع سرد گردد زنجیر های مولکول بدون حرکت با همان آرایش مولکولی باقی می مانند . پلیمر در حالت کشش فقط یکبار سخت و محکم می شود و خواص مطلوب را در بطری PET ایجاد می کند . چنانچه PET کشیده شده در دمای بالای c75 نگه داشته شود و به طور آهسته بلوری شده و پلیمر به شکل مات ، سفت ، محکم و با انعطاف پذیری کمتر در می آید که به آن PET بلوری یا CPET گفته می شود . این شکل از پلیمر قابلیت تحمل دماهای بالاتر را دارد و می تواند برای تولید سینی ها و ظروف مورد استفاده در اجاق گازها و ماکروویوها بسیار خوب و مناسب می باشند. تکنیک تثبیت حرارتی نیز در بهبود خواص تجعد (چین دار) و مقاومت شستشوی الیاف پلی استر به کار برده می شود. اعمال تغیرات توسط هر کدام از تکنیک ها ، گستره وسیعی از محصولات پلی استری که همگی دارای فرمول شیمیایی پایه پایه مشابهی هستند برای ما تولید می کنند. PET تا کنون به عنوان یک ماده ساده توصیف شده در صورتی که اصلاحات زیادی جهت توسعه خواص ویژه آن انجام شده است و برای کاربرد در انواع بسته بندی ها و تجهیزات تولیدی خاص معرفی شده اند.این اصلاحات یک ماهیت شیمیایی دارند که با انجام دادن آنها اشکال مختلف ساختمان بلوری ایجاد میشود. برای مثال وجود کومونومرهایی مثل ایزوفتالیک اسید یا 1 و 4 سیکلوهگزادی متانور در پلیمر PET با غلظت های کم نرخ بلورینگین را کاهش می دهد و امکان تولید دیواره های بطری صفحات و فیلم های ضخیم تر را میدهد. PET تا کنون به عنوان یک ماده ساده توصیف شده در صورتی که اصلاحات زیادی جهت توسعه خواص ویژه آن انجام شده و برای کاربرد در انواع بسته بندی ها و تجهیزات تولیدی خاص معرفی شده اند . این اصلاحات یک ماهیت شیمیایی دارند که با انجام دادن آنها اشکال مختلف ساختمان بلوری ایجاد می شود . برای مثال ایزوفتالیک اسید یا 1و4 سیکلوهگزادی متانول در پلیمر PET با غلظت های کم ٬ نرخ بلوریرنگی را کاهش می دهد و امکان تولید بلورینگی دیواره های بطری٬ صفحات و فیلم های ضخیم تر را می دهد . برای نمونه بطری های ضخیم تر و سنگین تر در سیستم های ظروف با قابلیت پر کردن مجدد استفاده می شود. همچنین افزایش درصد بلورینگی جهت محدود کردن حرکت و جلوگیری از تغییر شکل در درجه حرارت های بالا همچون سینی های غذا مورد استفاده در ماکرویو و اجاق گاز ضروری می باشد . در این حالت از عوامل هسته زا یا تسریع کننده بلوری شدن ٬ همچون جرم مولکولی بالا به کار برده می شوند . کاربرد در بسته بندی مواد غذایی به طور کلی خواص مطلوب برای کاربردهای بسته بندی از خواص ذاتی پلیمر به دست می آیند . بنابراین افزودنی هایی مثل ضد اکسید کننده ها ٬نرم کننده ها٬ پایدار کننده های حرارتی ٬پایدار کننده ها در برابر اشعه ماوراء بنفش ضروری نمی باشند . رنگدانه ها با غلظت بسیار کم (معمولاً کمتر از ppm500 )برای بعضی از انواع تجاری PET مورد استفاده قرار می گیرند ٬ آنها همانند کاتالیست ها به صورت کپسول های بسیار ریز در ماتریس پلیمر و یا به صورت متصل در زنجیره های مولکولی قرار می گیرند .
آنهاد در حین فرایند پلیمری شدن و یا در حین تولید صنایع پایین دست اضافه می شود و فرایند جداسازی و استخراج آنها بسیار دشوار می باشد. سه کاربرد عمده PET در بسته بندی شامل ظروف و بطری٬ پارچ ٬ لوله ها ٬ورقه های نیمه سخت برای شکل دهی حرارتی (سینی ها) و فیلم های نازک آرایش یافته کیسه ها ٬ لفاف بسته بندی ٬ غذاهای سر پایی می باشد . بطری ها ی PET توسط فرایند شکل دهی دمشی-کششی ٬ یکی از فرایند های پیشرفته با ایجاد حداکثر خواص ویژه برای PET تولید می شوند . انتخاب دمای دمشی بهینه برای رسیدن به خواص مطلوبPET بسیار مهم و حیاتی می باشد . مقاومت ضربه ای ٬ شفافیت ٬ سفتی ٬ نفوذ ناپذیزی گازها ٬ خزش و دیگر پارامترهای در حین فرایند شکل دهی بهینه سازی می شوند . درفرایند تولید ورق های نیمه سخت و شفاف PET ٬که برای تولید اشیا گوناگون به روش شکل دهی حرارتی استفاده می شود ٬ در ابتدا چیپس های PET توسط اکسترو در ذوب و پس از خنک کردن و کمپرس کردن به وسیله غلتک های مخصوص٬ به شکل ورق در می آید . ورق های تولید شده PETشکل می گیرند و قطعات و کالاهای مورد نیاز تولید میشوند. فیلم های نازک و آرایش یافته PET به علت ایجاد خواص خوب و مناسب در ماده PET ٬تقاضای تولید و کاربرد از آن ایجاد کرده است. خواص حرارتی بسیار خوب فیلم های PET ٬ امکان فرایند شدن و استفاده از آن در دماهای با گستره وسیع دمایی (70 الی 150درجه سانتیگراد )را ایجاد می کند ٬ طوری که اغلب فیلم های بسته بندی متعارف را پوشش می دهد . این مواد برای بسته بندی غذاهای آماده ٬ پوشش و چفت کردن ظروف قابل استفاده در ماکروویو ها ٬مایعات با دمای بالا بسیار مناسب می باشند . فیلم های PET با داشتن اثرات شیمیایی خنثی مقاومت خوب در برابرنفوذ گازها ٬اهمیت ویژه ای برای کاربرد در صنایع غذایی ٬ دارویی کسب کرده است ٬ همچنین برای فرایندهای استریلیزاسیون و ضد عفونی کردن توسط بخار ٬اکسید اتیلن و اشعه می توان آنها را مورد استفاده قرار داد . راه رسیدن به این خواص ٬ ایجاد تغییرات در ساختار بلوری می باشد . به منظور توسعه کاربردهای پلی اتیلن ترفتالات مثل تولید محصولات با حفاظت زیاد در برابر اکسیژن و رطوبت و در نتیجه جلوگیری از تعفن وترشیدگی وطعم نا مطلوب ٬می توان PET را توسط تکنولوژی های از قبل اکستروژن هم زمان با مواد دیگر ٬ تزریق هم زمان با مواد دیگر لمینت ها و پوشش ها با دیگر مواد پلاستیکی ترکیب نمود. ملاحظات ایمنی و بهداشتی اغلب غذاهای امروزی به صورت بسته بندی شده به مشتریان عرضه می شوند.
برای بسته بندی یکبار مصرف مناسب مواد غذایی ٬لازم است اثرات متقابل و فعل و انفعالات میان غذا و مواد بسته بندی کاملاًشناخته شود و بایستی هر گونه فعل و انفعلات متقابل به شدت کم باشد . در بعضی از موارد انتقال مواد از غذاها به مواد بسته بندی و بر عکس درمقادیر بسار کم وناچیز اتفاق می افتد . جهت حصول اطمینان از کم بودن این مقادیر بایستی مهاجرت این مواد تشخیص داده شوند .موادی که به آسانی مهاجرت می کنند٬ معمولاً جرم مولکولی بسیار کم و فراریت بالایی دارندPET جهت بسته بندی بایستی دارای جرم مولکولی بسیار بالا و تمایل به انتقال و مهاجرت مواد در آن وجود نداشته باشد و یا مقادیر آن منفی باشد . امروزه توسط تکنولوژی آنالیز پیشرفته فعل و انفعلات بسیار کم نیز قابل تشخیص است ٬ طوری که مهاجرت بسیار ناچیز و کم مواد نیز قابل مشاهده است . مطالعات بسیار زیادی برروی PET انجام شده که همگی آنها بر خواص و قابلیت های مطمئن PET تاکید نمودند . قوانین بسته بندی غذایی در بخشEEC /893/1976 ٬ 76 مربوط به اتحادیه مواد غذایی ٬اصول قوانین پایه ای از جمله حالت ها و انواع مختلف مواد در تماس با غذاها که نباید مواد غذایی منتقل شود و همچنین مقادیراین مواد که می توانند سلامت انسان را در معرض خطر قرار دهند و یا باعث از بین بردن و فاسد شدن مواد غذایی می شوند به تفصیل شرح داده شده است .همچنین در بخش دوم به شماره 89/109/ECC اتحادیه غذا و مواد وابسته مقادیر قابل قبول این مواد در کالاهای پلاستیکی وغیره پلاستیکی مرتبط یا بسته بندی مواد غذایی نیز شرح داده شده است . به طوره کلی قوانین و دستورالعمل ها با سه اصل زیر مورد تصویب قرار گرفته اند الف- تهیه لیست های مربوط به مواد مجاز ب- مقدار مهاجرت کلی (OML)مواد به غذا پ-محدودیت های مهاجرت مخصوص (SML)برای مواد خاص دستور عمل شماره ECC/82/711اصول وقوانین پایه ای برای تست کردن SMLوOML مایعات مورد استفاده در تست ها ٬ زمان و دمای تست مهاجرت مورد را تعیین می کنند . دستورالعمل OML را برای¬ mg /dm2 10¬ از سطح تماس با مواد غذایی و یا mg/kg60 (ppm60)در غذا تعیین کرده است . همچنین مقادیر مهاجرت مونومرهای بکار برده شده است . CEN کمیته استانداردسازی اروپا همانند ENV1186 یک نسخه از روشهای تست با قابلیت استفاده تحت شرایط گوناگون را منتشر کرده است . چنانچه یک محصول دارای درصد ترکیبات با مقادیر مجاز ومطابق دستورالعمل باشد می توان با هر کدام از روش های دلخواه تست نمود . در صورتی که مقادیر مهاجرت مواد در حد قابل قبول باشد میتوان از آنها برای کاربردهای مختلف استفاده نمود . قابل توجه است که تست بایستی بر روی محصولات نهایی با کاربردهای خاص انجام گیرد.اغلب پلیمرها دارای ساختار الی هستند اما مسئولیت اصلی برای حصول تا ئید نهائی به عهده تولیدکنندگان ومصرف کنندگان می باشد که دقیقاً می دانند که محصول چگونه ساخته شده ومحتوی چه چیزهایی می باشند.اصول قوانین آئین نامه ای دیگر کشورها شبیه Eu٬ در جست و جوی تامین سلامت ٬ضوابط و معیارهای قابل قبول بودن این گونه مواد کالاهاومواد برای کاربردهای که قصد دارند استفاده نمایند اطمینان حاصل شوند می باشد تمام مواد در تماس با خوراکی ها ٬اعم از کیسه های پلیمری ٬ رنگ ها ودیگر افزودنی ها بایستی مورد تایید و یا معافیت از قوانین واقع شوند. استفاده از PET بازیافتی در بسته بندی محصولات PET بازیافتی توسط تمام قوانین و دستورالعمل هایی که در مواد خام به کار برده می شود مورد تایید واقع شده است . سلامتی و ایمنی مصرف کنندگان یکی از مهمترین الویت هایی است که در مورد مصرف مجدد مواد بازیافتی ویا هر ماده دیگر که با غذاها در تماس باشد مورد تاکید و ملاحظه قرار می گیرد .
یکی از خواص ویژه PET که آن را نسبت به دیگر مواد پلاستیکی در ارجحیت قرار داده ٬ مصرف مجدد (بازیافت) آن وضریب نفوذ بسیار کم به مقدار حدود 100 تا از این فاکتور ضریب نفوذ کمتر از دیگر مواد است ٬ این بدین معنی است که نفوذ آلودگی ها به درون PET و به مواد خوراکی از طریق PET بسیار سخت و دشوار می باشد. هیچ گونه قانونی به طور مستقیم در اروپا وجود ندارد که به طور خاص با این موضوع سر و کار داشته باشد .برای مواد پلاستیکی بازیافت شده اجازه کاربرد در صنایع بسته بندی مواد غذایی داده نمی شود . بعضی از قوانین جهانی استفاده کردن از پلاستیک های بازیافتی برای کاربردهای در تماس با غذاها قدغن و منع کرده اند . مطاللعات تفصیلی مربوط به استفاده مجدد بطری ها ٬تحقیقات در رابطه با جنبه های ایمنی و سلامت و محیط زیست برای کاربردهای PET در سیستم های با قابلیت پر کردن مجدد را تکمیل کرده است
پلی استرها به وسیله واکنش اسید و باز در حضور کاتالیست تولید می شوند . مرحله کلیدی فرآیند پلیمری شدن ثانویه که در فاز جامد رخ می دهد ادامه پیدا خواهد کرد . مواد اولیه جهت تولید PET اسید ترفتالیک خالص و اتیلن گلایکول می باشد که از نفت خام استخراج می شوند . وقتی که مواد اولیه با همدیگر مخلوط می شوند و تحت تاثیر حرارت و فشار ثابت قرار می گیرنداولین محلول به نام مونومر(بیس هیدروکیسی اتین ترفتالات )با پلیمرهای جرم مولکولی پایین بنام الیگومر مخلوط شده سپس واکنش پیش می رود وآب خارج می شود و پلیمر PET شکل می گیرد . در این مرحله PET یک مذاب ویکسوز بوده که توسط اکسترودر، اکسترود شده و پس از خنک شدن با آب و بدون املاح به شکل یک ماده آمورف شیشه ای و شفاف به دست می آید . بعضی از مواد پلی استری PET با استفاده از تکنولوژی بر پایه دی متیل ترفتالیک (DMT) نیز تولید می شوند . برای تولیدPET با جرم مولکولی بالا نیاز به مرحله دوم پلیمری شدن دارد که در قسمت ssp یا پلیمری شدن در حالت جامد و دمای پایین انجام می گیرد . در این عملیات به طور عمده تمام مواد نا خالص و فرار از قبیل استالدئید ،گلایکول و آب ،آزاد و خارج می شوند . جرم مولکولی بالا برای بهبود خواص مکانیکی ، افزایش استحکام،مقاومت در برابر خزش هم زمان با انعطاف پذیری کافی به منظور مقاومت در برابر خزش هم زمان ، با انعطاف پذیری کافی به منظور مقاومت در برابر شکست و ترک ناشی از فشار بسیار لازم و ضروری است . وقتی که پلیمر شکل می گیرد خالص سازی آن بسیار سخت و دشوار خواهد شد بدین جهت خالص سازی مواد در هنگام تولید از پارامترهای بسیار مهم و کلیدی برای رسیدن به کیفیت مطلوب پلیمر جهت بسته بندی مواد غذایی می باشد. فرایند تقطیر در خلاء به آسانی اتیلن گلایکول را خالص سازی میکند ضمن اینکه ترفتالیک اسید توسط بلوری شدن متوالی از حلال ها خالص سازی می گردد .چنین موادی با خلوص و جرم مولکولی بالا برای کاربردهای بسته بندی مواد غذایی مورد نیاز می باشد . کاتالیست ها با غلضت های کم جهت تسریع واکنش وتضمین اقتصادی طرح ها استفاده می شود .
کاتالیست های رایج ، تری اکسید آنتیموان می باشند البته نمک های تیتانیومی،ژرمانیم،کبالت منگنز، منیزیم و روی نیز استفاده می شوند و به شکل کپسول های با اندازه های بسیار کوچک و ریز در ماتریس پلیمر و یا خود زنجیر پلیمر باقی می مانند. ماهیت فیزیکی PET PETخواص فیزیکی و مورفولوژی بسیار خوبی از خود نشان می دهد . PET یک پلیمر نیمه بلوری می باشد و وقتی تا دمای بالاتر از 72 درجه سانتی گراد گرم می شود از حالت شیشه سخت به حالت لاستیکی کش دار تبدیل می شود به طوری که زنجیره های مولکولی را می توان به طور یک بعدی یا دو بعدی آرایش داده و به شکل لیف ،فیلم و بطری تبدیل کرده و در صورتی که پلیمر در حالت کشیده ، سریع سرد گردد زنجیر های مولکول بدون حرکت با همان آرایش مولکولی باقی می مانند . پلیمر در حالت کشش فقط یکبار سخت و محکم می شود و خواص مطلوب را در بطری PET ایجاد می کند . چنانچه PET کشیده شده در دمای بالای c75 نگه داشته شود و به طور آهسته بلوری شده و پلیمر به شکل مات ، سفت ، محکم و با انعطاف پذیری کمتر در می آید که به آن PET بلوری یا CPET گفته می شود . این شکل از پلیمر قابلیت تحمل دماهای بالاتر را دارد و می تواند برای تولید سینی ها و ظروف مورد استفاده در اجاق گازها و ماکروویوها بسیار خوب و مناسب می باشند. تکنیک تثبیت حرارتی نیز در بهبود خواص تجعد (چین دار) و مقاومت شستشوی الیاف پلی استر به کار برده می شود. اعمال تغیرات توسط هر کدام از تکنیک ها ، گستره وسیعی از محصولات پلی استری که همگی دارای فرمول شیمیایی پایه پایه مشابهی هستند برای ما تولید می کنند. PET تا کنون به عنوان یک ماده ساده توصیف شده در صورتی که اصلاحات زیادی جهت توسعه خواص ویژه آن انجام شده است و برای کاربرد در انواع بسته بندی ها و تجهیزات تولیدی خاص معرفی شده اند.این اصلاحات یک ماهیت شیمیایی دارند که با انجام دادن آنها اشکال مختلف ساختمان بلوری ایجاد میشود. برای مثال وجود کومونومرهایی مثل ایزوفتالیک اسید یا 1 و 4 سیکلوهگزادی متانور در پلیمر PET با غلظت های کم نرخ بلورینگین را کاهش می دهد و امکان تولید دیواره های بطری صفحات و فیلم های ضخیم تر را میدهد. PET تا کنون به عنوان یک ماده ساده توصیف شده در صورتی که اصلاحات زیادی جهت توسعه خواص ویژه آن انجام شده و برای کاربرد در انواع بسته بندی ها و تجهیزات تولیدی خاص معرفی شده اند . این اصلاحات یک ماهیت شیمیایی دارند که با انجام دادن آنها اشکال مختلف ساختمان بلوری ایجاد می شود . برای مثال ایزوفتالیک اسید یا 1و4 سیکلوهگزادی متانول در پلیمر PET با غلظت های کم ٬ نرخ بلوریرنگی را کاهش می دهد و امکان تولید بلورینگی دیواره های بطری٬ صفحات و فیلم های ضخیم تر را می دهد . برای نمونه بطری های ضخیم تر و سنگین تر در سیستم های ظروف با قابلیت پر کردن مجدد استفاده می شود. همچنین افزایش درصد بلورینگی جهت محدود کردن حرکت و جلوگیری از تغییر شکل در درجه حرارت های بالا همچون سینی های غذا مورد استفاده در ماکرویو و اجاق گاز ضروری می باشد . در این حالت از عوامل هسته زا یا تسریع کننده بلوری شدن ٬ همچون جرم مولکولی بالا به کار برده می شوند . کاربرد در بسته بندی مواد غذایی به طور کلی خواص مطلوب برای کاربردهای بسته بندی از خواص ذاتی پلیمر به دست می آیند . بنابراین افزودنی هایی مثل ضد اکسید کننده ها ٬نرم کننده ها٬ پایدار کننده های حرارتی ٬پایدار کننده ها در برابر اشعه ماوراء بنفش ضروری نمی باشند . رنگدانه ها با غلظت بسیار کم (معمولاً کمتر از ppm500 )برای بعضی از انواع تجاری PET مورد استفاده قرار می گیرند ٬ آنها همانند کاتالیست ها به صورت کپسول های بسیار ریز در ماتریس پلیمر و یا به صورت متصل در زنجیره های مولکولی قرار می گیرند .
آنهاد در حین فرایند پلیمری شدن و یا در حین تولید صنایع پایین دست اضافه می شود و فرایند جداسازی و استخراج آنها بسیار دشوار می باشد. سه کاربرد عمده PET در بسته بندی شامل ظروف و بطری٬ پارچ ٬ لوله ها ٬ورقه های نیمه سخت برای شکل دهی حرارتی (سینی ها) و فیلم های نازک آرایش یافته کیسه ها ٬ لفاف بسته بندی ٬ غذاهای سر پایی می باشد . بطری ها ی PET توسط فرایند شکل دهی دمشی-کششی ٬ یکی از فرایند های پیشرفته با ایجاد حداکثر خواص ویژه برای PET تولید می شوند . انتخاب دمای دمشی بهینه برای رسیدن به خواص مطلوبPET بسیار مهم و حیاتی می باشد . مقاومت ضربه ای ٬ شفافیت ٬ سفتی ٬ نفوذ ناپذیزی گازها ٬ خزش و دیگر پارامترهای در حین فرایند شکل دهی بهینه سازی می شوند . درفرایند تولید ورق های نیمه سخت و شفاف PET ٬که برای تولید اشیا گوناگون به روش شکل دهی حرارتی استفاده می شود ٬ در ابتدا چیپس های PET توسط اکسترو در ذوب و پس از خنک کردن و کمپرس کردن به وسیله غلتک های مخصوص٬ به شکل ورق در می آید . ورق های تولید شده PETشکل می گیرند و قطعات و کالاهای مورد نیاز تولید میشوند. فیلم های نازک و آرایش یافته PET به علت ایجاد خواص خوب و مناسب در ماده PET ٬تقاضای تولید و کاربرد از آن ایجاد کرده است. خواص حرارتی بسیار خوب فیلم های PET ٬ امکان فرایند شدن و استفاده از آن در دماهای با گستره وسیع دمایی (70 الی 150درجه سانتیگراد )را ایجاد می کند ٬ طوری که اغلب فیلم های بسته بندی متعارف را پوشش می دهد . این مواد برای بسته بندی غذاهای آماده ٬ پوشش و چفت کردن ظروف قابل استفاده در ماکروویو ها ٬مایعات با دمای بالا بسیار مناسب می باشند . فیلم های PET با داشتن اثرات شیمیایی خنثی مقاومت خوب در برابرنفوذ گازها ٬اهمیت ویژه ای برای کاربرد در صنایع غذایی ٬ دارویی کسب کرده است ٬ همچنین برای فرایندهای استریلیزاسیون و ضد عفونی کردن توسط بخار ٬اکسید اتیلن و اشعه می توان آنها را مورد استفاده قرار داد . راه رسیدن به این خواص ٬ ایجاد تغییرات در ساختار بلوری می باشد . به منظور توسعه کاربردهای پلی اتیلن ترفتالات مثل تولید محصولات با حفاظت زیاد در برابر اکسیژن و رطوبت و در نتیجه جلوگیری از تعفن وترشیدگی وطعم نا مطلوب ٬می توان PET را توسط تکنولوژی های از قبل اکستروژن هم زمان با مواد دیگر ٬ تزریق هم زمان با مواد دیگر لمینت ها و پوشش ها با دیگر مواد پلاستیکی ترکیب نمود. ملاحظات ایمنی و بهداشتی اغلب غذاهای امروزی به صورت بسته بندی شده به مشتریان عرضه می شوند.
برای بسته بندی یکبار مصرف مناسب مواد غذایی ٬لازم است اثرات متقابل و فعل و انفعالات میان غذا و مواد بسته بندی کاملاًشناخته شود و بایستی هر گونه فعل و انفعلات متقابل به شدت کم باشد . در بعضی از موارد انتقال مواد از غذاها به مواد بسته بندی و بر عکس درمقادیر بسار کم وناچیز اتفاق می افتد . جهت حصول اطمینان از کم بودن این مقادیر بایستی مهاجرت این مواد تشخیص داده شوند .موادی که به آسانی مهاجرت می کنند٬ معمولاً جرم مولکولی بسیار کم و فراریت بالایی دارندPET جهت بسته بندی بایستی دارای جرم مولکولی بسیار بالا و تمایل به انتقال و مهاجرت مواد در آن وجود نداشته باشد و یا مقادیر آن منفی باشد . امروزه توسط تکنولوژی آنالیز پیشرفته فعل و انفعلات بسیار کم نیز قابل تشخیص است ٬ طوری که مهاجرت بسیار ناچیز و کم مواد نیز قابل مشاهده است . مطالعات بسیار زیادی برروی PET انجام شده که همگی آنها بر خواص و قابلیت های مطمئن PET تاکید نمودند . قوانین بسته بندی غذایی در بخشEEC /893/1976 ٬ 76 مربوط به اتحادیه مواد غذایی ٬اصول قوانین پایه ای از جمله حالت ها و انواع مختلف مواد در تماس با غذاها که نباید مواد غذایی منتقل شود و همچنین مقادیراین مواد که می توانند سلامت انسان را در معرض خطر قرار دهند و یا باعث از بین بردن و فاسد شدن مواد غذایی می شوند به تفصیل شرح داده شده است .همچنین در بخش دوم به شماره 89/109/ECC اتحادیه غذا و مواد وابسته مقادیر قابل قبول این مواد در کالاهای پلاستیکی وغیره پلاستیکی مرتبط یا بسته بندی مواد غذایی نیز شرح داده شده است . به طوره کلی قوانین و دستورالعمل ها با سه اصل زیر مورد تصویب قرار گرفته اند الف- تهیه لیست های مربوط به مواد مجاز ب- مقدار مهاجرت کلی (OML)مواد به غذا پ-محدودیت های مهاجرت مخصوص (SML)برای مواد خاص دستور عمل شماره ECC/82/711اصول وقوانین پایه ای برای تست کردن SMLوOML مایعات مورد استفاده در تست ها ٬ زمان و دمای تست مهاجرت مورد را تعیین می کنند . دستورالعمل OML را برای¬ mg /dm2 10¬ از سطح تماس با مواد غذایی و یا mg/kg60 (ppm60)در غذا تعیین کرده است . همچنین مقادیر مهاجرت مونومرهای بکار برده شده است . CEN کمیته استانداردسازی اروپا همانند ENV1186 یک نسخه از روشهای تست با قابلیت استفاده تحت شرایط گوناگون را منتشر کرده است . چنانچه یک محصول دارای درصد ترکیبات با مقادیر مجاز ومطابق دستورالعمل باشد می توان با هر کدام از روش های دلخواه تست نمود . در صورتی که مقادیر مهاجرت مواد در حد قابل قبول باشد میتوان از آنها برای کاربردهای مختلف استفاده نمود . قابل توجه است که تست بایستی بر روی محصولات نهایی با کاربردهای خاص انجام گیرد.اغلب پلیمرها دارای ساختار الی هستند اما مسئولیت اصلی برای حصول تا ئید نهائی به عهده تولیدکنندگان ومصرف کنندگان می باشد که دقیقاً می دانند که محصول چگونه ساخته شده ومحتوی چه چیزهایی می باشند.اصول قوانین آئین نامه ای دیگر کشورها شبیه Eu٬ در جست و جوی تامین سلامت ٬ضوابط و معیارهای قابل قبول بودن این گونه مواد کالاهاومواد برای کاربردهای که قصد دارند استفاده نمایند اطمینان حاصل شوند می باشد تمام مواد در تماس با خوراکی ها ٬اعم از کیسه های پلیمری ٬ رنگ ها ودیگر افزودنی ها بایستی مورد تایید و یا معافیت از قوانین واقع شوند. استفاده از PET بازیافتی در بسته بندی محصولات PET بازیافتی توسط تمام قوانین و دستورالعمل هایی که در مواد خام به کار برده می شود مورد تایید واقع شده است . سلامتی و ایمنی مصرف کنندگان یکی از مهمترین الویت هایی است که در مورد مصرف مجدد مواد بازیافتی ویا هر ماده دیگر که با غذاها در تماس باشد مورد تاکید و ملاحظه قرار می گیرد .
یکی از خواص ویژه PET که آن را نسبت به دیگر مواد پلاستیکی در ارجحیت قرار داده ٬ مصرف مجدد (بازیافت) آن وضریب نفوذ بسیار کم به مقدار حدود 100 تا از این فاکتور ضریب نفوذ کمتر از دیگر مواد است ٬ این بدین معنی است که نفوذ آلودگی ها به درون PET و به مواد خوراکی از طریق PET بسیار سخت و دشوار می باشد. هیچ گونه قانونی به طور مستقیم در اروپا وجود ندارد که به طور خاص با این موضوع سر و کار داشته باشد .برای مواد پلاستیکی بازیافت شده اجازه کاربرد در صنایع بسته بندی مواد غذایی داده نمی شود . بعضی از قوانین جهانی استفاده کردن از پلاستیک های بازیافتی برای کاربردهای در تماس با غذاها قدغن و منع کرده اند . مطاللعات تفصیلی مربوط به استفاده مجدد بطری ها ٬تحقیقات در رابطه با جنبه های ایمنی و سلامت و محیط زیست برای کاربردهای PET در سیستم های با قابلیت پر کردن مجدد را تکمیل کرده است
دیدگاه ها