اصول طراحی کارخانه صنایع غذایی - قسمت دوم
در این قسمت اولین کاری که باید انجام بدیم بدست آوردن کارآیی فیزیکی و اقتصادی طرح است که با محاسبه این راندمان ها می فهمیم که آیا طرح در مرحله اول اقتصادی هست یا نه؟
که به منظور محاسبه کارآیی فیزیکی ابتدا باید از تکنولوژی تولید آگاهی کامل را داشته باشیم که از چه مقدار مواد اولیه چه مقدار محصول تولید میکنیم در اینجا یک مسئله این است که برای تولید یک محصول امکان دارد از چندین مواد اولیه استفاده کنیم که در این شرایط ماده اولیه غالب را برای محصول در نظر می گیریم و یک مسئله دیگر که باید به آن توجه کرد نوع تکنولوژی تولید است که ممکن است یک تکنولوژی دارای راندمان فیزیکی بالاتری باشد برای مثال تولید پنیر به روش معمولی (14/.) راندمان کمتری نسبت به تولید پنیر به روش UF(2/.) دارد پس با توجه به موارد گفته شده و با استفاده از فرمول زیر کارآیی فیزیکی مشخص می شود:
کارآیی یا راندمان فیزیکی =میزان محصول/میزان ماده اولیه ورودی
بطور مثال برای ماست می توان گفت با ورود یک کیلو شیر یک کیلو ماست تولید می شود پس راندمان فیزیکی ماست برابر است با یک.
پس از محاسبه راندمان فیزیکی باید به محاسبه راندمان اقتصادی بپردازیم که از این قسمت می توانیم بفهمیم که آیا طرح مقرون به صرفه هست یا نه؟ برای این کار ابتدا باید قیمت ماده اولیه و قیمت محصول البته قیمتی که از کارخانه بیرون می آید بدست آوریم که برای این کار می توان قیمت مواد اولیه را از سازمان جهاد کشاورزی و یا سازمان های مشابه بدست آورد و برای بدست آوردن قیمت محصول هم نیز می توان به یک مرکز خرید که محصول مدنظر را مستقیم از کارخانه خریداری میکند بدست آورد یا هر راه دیگری که ممکن است شما به آن دسترسی داشته باشین.
به هر حال پس از بدست آوردن این موارد و با استفاده از فرمول زیر راندمان اقتصادی را محاسبه میکنیم:
راندمان اقتصادی= قیمت فروش محصول/قیمت خرید ماده اولیه × راندمان فیزیکی × 100
که پس از بدست آوردن این راندمان اگر عدد بدست آمده بالاتر از 150 بود میگوییم طرح مقرون به صرفه می باشد و ادامه کار را انجام اگر پایین تر شد که طرح مقرون به صرفه نمی باشد. (در بعضی از موارد می توان با جابه جا کردن ماده اولیه غالب به راندمان اقتصادی مدنظر رسید و نشان داد که طرح مقرون به صرفه می باشد)
خوب این قسمت از طرح هم به اتمام رسید و وارد قسمت بعد محاسبات اولیه می شویم که شامل مطالعه بازار مصرف می باشد.
مطالعه بازار مصرف عبارتند از دورنمایی از فروش محصول و پیش بینی روندهای آینده برای موفقیت در بازار مصرف و باید توجه داشت که بازار دارای سه عامل است ، مردمی که جهت برطرف کردن مایحتاج خود در آن حضور دارند ، حجم تبادلی که انجام می شود و تمایل مردم جهت خرید .
در این قسمت از طرح کشش محصول در بازار مصرف مطالعه می شود و برای این کار در ابتدا باید یک شعاع مصرف برای محصول مد نظر قرار گیرد که از مسائل تعیین کننده در این مورد می توان به میزان مسافت ، موقعیت محصول از نظر فساد پذیری ، تولید محصول در نقاط مختلف و دیگر موارد اشاره کرد و با توجه به این مسائل شعاع بازار مصرف را تعیین میکنیم.
پس از تعیین شعاع مصرف ابتدا با رفتن به سایت اداره آمار جمعیت شهر های مورد نظر را بدست می آوریم که این آمار در سال 85 منتشر شده است البته ممکن است در بعضی جاها جمعیت تا سال 89 هم تخمین زده باشند ولی همان آمار سال 85 معتبرترین شاخص برای ما می باشد (اگر نتوانستین جدول را تهیه کنید در بخش نظر دهید بگید تا بدست شما برسونم)
به هر حال بعد از بدست آوردن جمعیت باید جمعیت مصرف کننده از محصول را در این شعاع نیز بدست آورد که برای این منظور باید به مواردی همچون:
توزیع جغرافیایی:که در ابتدا نیز اشاره شد که شامل همان بازار مصرف
تقسیم بندی براساس محل زندگی: شامل جمعیت شهری و عشایری و روستایی می شود که باید توجه داشت بعضی از محصولات فقط مخصوص یکی از این موارد می شود که باید تفکیک شوند.
سن افراد مصرف کننده: که در اینجا امکان دارد محصول تولیدی مختص به یک گروه سنی باشد مثلاً افراد بین 3تا 20 سال یا نمونه های دیگر که باید طبق جدول آمار تفکیک و مشخص گردد.
تقسیم بندی بر اساس عوامل خاص: شامل تفکیک براساس جنس و تحصیلات و غیره می باشد که بطور مثالدر مورد مصرف فرآورده های لبنی توسط افراد حساس به لاکتوز که جز این جمعیت مصرف نمی باشد و باید از جمعیت حذف شوند البته در مورد مثال ذکر شده می توان به علت کم بودن جمعیت از آنها صرف نظر کرد.
در ادامه با بدست آوردن جمعیت مصرف کننده بر حسب موارد ذکر شده باید نرخ رشد جمعیت کشور را بدست بیاورید که در سایت های مختلف ذکر شده است و معتربرترین آنها 014/0 می باشد. در ضمن باید اینجا بگم که امکان دارد جدولی را بدست آورید که برای هر شهر یک نرخ رشد جداگانه آورده باشد ولی شما همان نرخ رشد میانگین کشوری را استفاده کنید کفایت می کند.
پس بدست آوردن موارد بالا با استفاده از فرمول زیر جمعیت مصرف کننده در سال بهره برداری را تخمین می زنیم:
فرمول تعیین و تخمین جمعیت بصورت زیر می باشد:
F= جمعیت در سال مورد نظر
P= جمعیت در سال مورد مطالعه F= P (1+i)n
i= نرخ رشد
n= اختلاف سال تا سال مورد نظر
در ادامه مطالعات برای اطلاع از چگونگی فروش محصول و پیش بینی تمایل افراد بازار مصرف نسبت به خرید محصول تولید شده به بررسی مقدار تولید محصول مورد نظر در کارخانجات شعاع بازار مصرف پرداخته می شود که ظرفیت شرکت های تولیدکننده محصول در شعاع مصرف را با توجه به سی دی که در اداره صنایع موجود است به راحتی به دست می آید که این سی دی رو هم می تونین از تمامی سازمان های صنایع و معادن در تمامی شهرستان های کشور بدست آورید و اطلاعات مورد نیاز را از آن استخراج کنید.
سپس برای بدست آوردن مقدار مصرف محصول در بازار مصرف ، مصرف سرانه محصول بررسی می گردد که برای این کار به سایت های مختلف رفته و اطلاعات مورد نیاز کسب می گردد سپس در ادامه مطالعات این مصرف سرانه در جمعیت شعاع مصرف بدست آمده ضرب می گردد تا میزان مصرف و محصول مورد نیاز جمعیت شعاع مصرف تعیین گردد و در ادامه با مقایسه این میزان با میزان تولیدی توسط کارخانجات رقیب در شعاع مصرف که از سی دی صنایع بدست آمد می توان به این نتیجه رسید که آیا محصول کشش لازم را در بازار مصرف دارد یا خیر؟
که اگر میزان مورد نیاز بیشتر از میزان تولیدی کارخانجات رقیب بود میگوییم که تولید محصول به صرفه و کشش لازم را دارد و اگر برعکس بود می گوییم برای فروش محصول بر به مشکل خواهیم خورد و باید تدابیری را برای فروش بیندیشیم مانند قیمت پایین تر ، کیفیت بالاتر
در این قسمت اولین کاری که باید انجام بدیم بدست آوردن کارآیی فیزیکی و اقتصادی طرح است که با محاسبه این راندمان ها می فهمیم که آیا طرح در مرحله اول اقتصادی هست یا نه؟
که به منظور محاسبه کارآیی فیزیکی ابتدا باید از تکنولوژی تولید آگاهی کامل را داشته باشیم که از چه مقدار مواد اولیه چه مقدار محصول تولید میکنیم در اینجا یک مسئله این است که برای تولید یک محصول امکان دارد از چندین مواد اولیه استفاده کنیم که در این شرایط ماده اولیه غالب را برای محصول در نظر می گیریم و یک مسئله دیگر که باید به آن توجه کرد نوع تکنولوژی تولید است که ممکن است یک تکنولوژی دارای راندمان فیزیکی بالاتری باشد برای مثال تولید پنیر به روش معمولی (14/.) راندمان کمتری نسبت به تولید پنیر به روش UF(2/.) دارد پس با توجه به موارد گفته شده و با استفاده از فرمول زیر کارآیی فیزیکی مشخص می شود:
کارآیی یا راندمان فیزیکی =میزان محصول/میزان ماده اولیه ورودی
بطور مثال برای ماست می توان گفت با ورود یک کیلو شیر یک کیلو ماست تولید می شود پس راندمان فیزیکی ماست برابر است با یک.
پس از محاسبه راندمان فیزیکی باید به محاسبه راندمان اقتصادی بپردازیم که از این قسمت می توانیم بفهمیم که آیا طرح مقرون به صرفه هست یا نه؟ برای این کار ابتدا باید قیمت ماده اولیه و قیمت محصول البته قیمتی که از کارخانه بیرون می آید بدست آوریم که برای این کار می توان قیمت مواد اولیه را از سازمان جهاد کشاورزی و یا سازمان های مشابه بدست آورد و برای بدست آوردن قیمت محصول هم نیز می توان به یک مرکز خرید که محصول مدنظر را مستقیم از کارخانه خریداری میکند بدست آورد یا هر راه دیگری که ممکن است شما به آن دسترسی داشته باشین.
به هر حال پس از بدست آوردن این موارد و با استفاده از فرمول زیر راندمان اقتصادی را محاسبه میکنیم:
راندمان اقتصادی= قیمت فروش محصول/قیمت خرید ماده اولیه × راندمان فیزیکی × 100
که پس از بدست آوردن این راندمان اگر عدد بدست آمده بالاتر از 150 بود میگوییم طرح مقرون به صرفه می باشد و ادامه کار را انجام اگر پایین تر شد که طرح مقرون به صرفه نمی باشد. (در بعضی از موارد می توان با جابه جا کردن ماده اولیه غالب به راندمان اقتصادی مدنظر رسید و نشان داد که طرح مقرون به صرفه می باشد)
خوب این قسمت از طرح هم به اتمام رسید و وارد قسمت بعد محاسبات اولیه می شویم که شامل مطالعه بازار مصرف می باشد.
مطالعه بازار مصرف عبارتند از دورنمایی از فروش محصول و پیش بینی روندهای آینده برای موفقیت در بازار مصرف و باید توجه داشت که بازار دارای سه عامل است ، مردمی که جهت برطرف کردن مایحتاج خود در آن حضور دارند ، حجم تبادلی که انجام می شود و تمایل مردم جهت خرید .
در این قسمت از طرح کشش محصول در بازار مصرف مطالعه می شود و برای این کار در ابتدا باید یک شعاع مصرف برای محصول مد نظر قرار گیرد که از مسائل تعیین کننده در این مورد می توان به میزان مسافت ، موقعیت محصول از نظر فساد پذیری ، تولید محصول در نقاط مختلف و دیگر موارد اشاره کرد و با توجه به این مسائل شعاع بازار مصرف را تعیین میکنیم.
پس از تعیین شعاع مصرف ابتدا با رفتن به سایت اداره آمار جمعیت شهر های مورد نظر را بدست می آوریم که این آمار در سال 85 منتشر شده است البته ممکن است در بعضی جاها جمعیت تا سال 89 هم تخمین زده باشند ولی همان آمار سال 85 معتبرترین شاخص برای ما می باشد (اگر نتوانستین جدول را تهیه کنید در بخش نظر دهید بگید تا بدست شما برسونم)
به هر حال بعد از بدست آوردن جمعیت باید جمعیت مصرف کننده از محصول را در این شعاع نیز بدست آورد که برای این منظور باید به مواردی همچون:
توزیع جغرافیایی:که در ابتدا نیز اشاره شد که شامل همان بازار مصرف
تقسیم بندی براساس محل زندگی: شامل جمعیت شهری و عشایری و روستایی می شود که باید توجه داشت بعضی از محصولات فقط مخصوص یکی از این موارد می شود که باید تفکیک شوند.
سن افراد مصرف کننده: که در اینجا امکان دارد محصول تولیدی مختص به یک گروه سنی باشد مثلاً افراد بین 3تا 20 سال یا نمونه های دیگر که باید طبق جدول آمار تفکیک و مشخص گردد.
تقسیم بندی بر اساس عوامل خاص: شامل تفکیک براساس جنس و تحصیلات و غیره می باشد که بطور مثالدر مورد مصرف فرآورده های لبنی توسط افراد حساس به لاکتوز که جز این جمعیت مصرف نمی باشد و باید از جمعیت حذف شوند البته در مورد مثال ذکر شده می توان به علت کم بودن جمعیت از آنها صرف نظر کرد.
در ادامه با بدست آوردن جمعیت مصرف کننده بر حسب موارد ذکر شده باید نرخ رشد جمعیت کشور را بدست بیاورید که در سایت های مختلف ذکر شده است و معتربرترین آنها 014/0 می باشد. در ضمن باید اینجا بگم که امکان دارد جدولی را بدست آورید که برای هر شهر یک نرخ رشد جداگانه آورده باشد ولی شما همان نرخ رشد میانگین کشوری را استفاده کنید کفایت می کند.
پس بدست آوردن موارد بالا با استفاده از فرمول زیر جمعیت مصرف کننده در سال بهره برداری را تخمین می زنیم:
فرمول تعیین و تخمین جمعیت بصورت زیر می باشد:
F= جمعیت در سال مورد نظر
P= جمعیت در سال مورد مطالعه F= P (1+i)n
i= نرخ رشد
n= اختلاف سال تا سال مورد نظر
در ادامه مطالعات برای اطلاع از چگونگی فروش محصول و پیش بینی تمایل افراد بازار مصرف نسبت به خرید محصول تولید شده به بررسی مقدار تولید محصول مورد نظر در کارخانجات شعاع بازار مصرف پرداخته می شود که ظرفیت شرکت های تولیدکننده محصول در شعاع مصرف را با توجه به سی دی که در اداره صنایع موجود است به راحتی به دست می آید که این سی دی رو هم می تونین از تمامی سازمان های صنایع و معادن در تمامی شهرستان های کشور بدست آورید و اطلاعات مورد نیاز را از آن استخراج کنید.
سپس برای بدست آوردن مقدار مصرف محصول در بازار مصرف ، مصرف سرانه محصول بررسی می گردد که برای این کار به سایت های مختلف رفته و اطلاعات مورد نیاز کسب می گردد سپس در ادامه مطالعات این مصرف سرانه در جمعیت شعاع مصرف بدست آمده ضرب می گردد تا میزان مصرف و محصول مورد نیاز جمعیت شعاع مصرف تعیین گردد و در ادامه با مقایسه این میزان با میزان تولیدی توسط کارخانجات رقیب در شعاع مصرف که از سی دی صنایع بدست آمد می توان به این نتیجه رسید که آیا محصول کشش لازم را در بازار مصرف دارد یا خیر؟
که اگر میزان مورد نیاز بیشتر از میزان تولیدی کارخانجات رقیب بود میگوییم که تولید محصول به صرفه و کشش لازم را دارد و اگر برعکس بود می گوییم برای فروش محصول بر به مشکل خواهیم خورد و باید تدابیری را برای فروش بیندیشیم مانند قیمت پایین تر ، کیفیت بالاتر
دیدگاه ها